قبل از اینکه در خصوص بهترین روشهای آموزش کدنویسی به کودکان و نوجوانان که باید بدانیم صحبت کنیم ، باید توجه داشته باشیم که برنامه‌نویسی یک مهارت هیجان‌انگیز است که یادگیری آن در سنین کودکی آسان‌تر بوده و جذابیت بیشتری نیز دارد. شاید فرزند شما هیچ علاقه‌ای به نوشتن الگوریتم‌های پردازشی نداشته باشد اما مسلما طراحی یک سایت یا یک بازی برای او بسیار لذت‌بخش خواهد بود.برای کدنویس شدن لازم نیست که بسیار فنی و یا یک ریاضیدان باشید. شاید همین تصور باعث شده تا عده‌ی زیادی علاقه‌ی خود به برنامه‌نویسی را نادیده گرفته و به سراغ مهارت‌های دیگر بروند.
چه یک توسعه‌دهنده‌ی نرم افزار باشید یا فردی که هیچ اطلاعاتی از برنامه‌نویسی ندارد،۶ راهنمایی که در ادامه آمده است می‌تواند برای آمورش فرزندتان بسیار مفید باشد.
۱) برای شروع آموزش کودکان کم سن‌و‌سال از برنامه‌ی اسکرچ و برای نوجوانان از پایتون استفاده کنید.
اسکرچ ابزاری است که توسط دانشگاه MIT برای آموزش برنامه‌نویسی کودکان طراحی شده است و روی مرورگرهای مختلف اجرا می‌شود. محیط این برنامه بسیار شبیه به زبان برنامه‌نویسی لوگو است که در دهه‌ی ۹۰ بسیار رایج بود اما اسکرچ انعطاف‌پذیر تر از لوگو است.
اسکرچ برای کودکان با سنین ۸ تا ۱۶ سال بسیار مفید است. این سیستم در کنار کارآمد بودن از روشی بسیار آسان برای آموزش استفاده می‌کند. روش کار به این صورت است که با کشیدن و رها کردن چند قطعه کد در کنار هم می‌توان برنامه‌ی خود را نوشت. این کار برای کودکانی که مهارت تایپ کردن ندارند بسیار مفید است.
بهترین زبان برنامه‌نویسی برای سنین بالاتر پایتون است. پایتون یک زبان آسان برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی است. این زبان برخلاف جاوا یا سی‌شارپ مسائل را پیچیده نمی‌کند و دارای جامعه‌ای بزرگ از برنامه‌نویسان است. به این ترتیب بعد از اسکرچ، گام بعدی آشنایی با زبان برنامه‌نویسی پایتون است.
۲) سورس کد برنامه‌های واقعی را به آن‌ها نشان دهید. فقط مفاهیم را یادشان ندهید.
برنامه‌نویسی مهارتی است که تنها با خواندن کتاب به دست نمی‌آید. پوسته‌ی تعاملی پایتون کارآموزان را تشویق می‌کند تا راه حل مسئله را خود پیدا کنند. در نظر بگیرید که نوشتن یک قطعه کد آسان، خیلی بهتر از یادگرفتن تمام مفاهیم برنامه‌نویسی است. حتی بعد از یادگیری تمام متغیرها، حلقه‌ها و توابع نوشتن یک قطعه کد برای کودک بسیار سخت و عذاب‌آور خواهد بود. بنابراین کنار او بنشینید و کدزدن را یادش بدهید.
منابع آنلاین بسیاری وجود دارد که سورس‌کد برنامه‌ها را می‌توان از طریق آن‌ها مشاهده کرد. سعی کنید ابتدا سورس کد برنامه‌های آسان را به او نشان دهید. از قطعه کدهای کوچک شروع کنید. وب‌سایت اسکرچ نمونه کد بازی‌های مختلف را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و کودکان می‌توانند با تغییر دادن این کدها برنامه‌های جدیدی بنویسند.
۳) بازی‌ها بهترین پروژه‌های برنامه‌نویسی برای کودکان هستند.
بسیاری از جوانان کار خود را با بازی‌های ویدئویی شروع می‌کنند. بازی‌هایی مثل انگری‌بیردز و ماینکرفت می‌توانند الگوهای خوبی در این زمینه باشند. می‌توانید در کتاب بازی‌های ویدئویی خود را با پایتون بنویسید نمونه پروژه‌های بسیاری از این قبیل را ببینید.
البته توجه داشته باشید که هدف از این کار ایجاد بازی‌های پیچیده نیست و فقط شروعی برای نوشتن پروژه‌های دیگر خواهد بود. بازی هایی که در حال حاضر وجود دارند نتیجه‌ی تلاش توسعه‌دهندگان، هنرمندان و طراحان بسیاری است که ماه‌ها روی آن وقت گذاشته‌اند. به هر حال نوشتن یک بازی ساده بسیار لذت‌بخش‌تر از پروژه‌ی بزرگی است که هرگز نمی‌توانیم آن را کامل کنیم.
۴) دخالت نکنید.
برنامه‌نویسی مهارتی است که کودک باید با نوشتن آن را بیاموزد. بنابراین اجازه بدهید خود او کد ها را بنویسد و از دخالت کردن دوری کنید. حتی اگر لازم باشد روی گزینه‌ای کلیک کند آن را به او نشان دهید تا خودش دکمه‌ی ماوس را فشار دهد یا اینکه قطعه کد را برای او بخوانید و اجازه بدهید او تایپ کند.
۵) یک کامپیوتر جلویش قرار دهید.
یادگیری برنامه‌نویسی مانند گیتار زدن می‌باشد. همانطور که برای یاد گرفتن موسیقی باید آلت موسیقی را در اختیار فرد قرار دهیم در این مورد نیز باید کامپیوتر را جلوی کودک بگذاریم تا خودش درگیر مسئله شود. بنابراین باید در کلاس‌های برنامه‌نویسی به هر کودک یک کامپیوتر اختصاص داده شود.
۶) ازجزییات رد شوید.
اگر یک برنامه‌نویس هستید مطمئنا دوست دارید تا تجربه‌ی کاری خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. Project Euler بهترین مکانی است که یک برنامه‌نوس تازه‌کار می‌تواند مشکلات خود را در آن بیابد. اما در نظر بگیرید که مطرح کردن مسائل سخت در ابتدای کار باعث سردرگمی کودک خواهد شد.
سعی کنید مفاهیم کلی را به کودک یاد دهید. این مفاهیم شامل موارد زیر است:
-برنامه‌نویسی شی‌گرا
-الگوریتم‌های بازگشتی
– الگوهای طراحی
-ساحتمان داده شامل آرایه‌ها
– پروتکل های شبکه
-پایگاه داده‌ی SQL
بهترین راه این است که کلیات را برای کودک بیان کنید و اجازه دهید خود او جزییات را کشف کند. این کار باعث می‌شود تا برای کشف مسائل هیجان انگیز تر عمل کند.
