همواره یکی از سوالات کلیدی که والدین مطرح می کنند ، بهترین زمان شروع آموزش برنامه نویسی چه سنی است ؟ دوران کودکی و نوجوانی در سالیان اخیر به عنوان بهترین سن برنامه نویسی و آغاز این روند شناخته می‌شوند و طبق نظر کارشناسان کودکان از همان سنین ۷ سالگی که می‌توانند برای یادگیری خواندن و نوشتن اقدام کنند، آماده یادگیری برنامه نویسی نیز خواهند بود.
طبق نظرسنجی توسعه دهندگان Stack Overflow در سال ۲۰۲۲، بیش از ۵۴ درصد از توسعه‌دهندگان حرفه‌ای اولین خط کد خود را قبل از سن ۱۶ سالگی نوشته‌اند. اما تحقیقات نشان داده است که کودکان می‌توانند از سنین پایین‌تر، برنامه‌نویسی را شروع کنند.تقریبا ۹ درصد از توسعه دهندگانی که در نظرسنجی بالا Stack Overflow شرکت کردند، کدنویسی را قبل از ده سالگی آغاز کردند.
پس همانطور که هیچ وقت برای شروع برنامه نویسی دیر نیست، شروع این روند برای هیچ کودکی زود نخواهد بود و حتی ذهن خلاق و منعطف کودکان با برنامه نویسی شکل خواهد گرفت و این موضوع باعث تقویت مهارت های نرم آنها مانند تفکر ریاضی، خلاقیت و … خواهد شد. همچنین شروع برنامه نویسی در این سنین روند یادگیری برنامه نویسی پیشرفته تر در سنین جوانی را سرعت می‌بخشد.
اما همواره این سوال وجود داشته است که چه عواملی در سرعت یادگیری برنامه نویسی موثر می باشد در ادامه به بررسی این عوامل می پردازیم.
عوامل موثر در یادگیری بهتر برنامه نویسی
یادگیری بهتر مهارت های خاص مانند برنامه نویسی نیازمند شرایط و ویژگی های خاصی است که کیفیت یادگیری برنامه نویسی را در فرد افزایش می‌دهد. عوامل موثر و ویژگی هایی که برنامه نویس را در مسیر یادگیری برنامه نویسی کمک خواهند کرد عبارتند از:
- علاقه: یکی از مهم ترین عواملی که باعث اشتیاق افراد در مسیر یادگیری مهارت های مختلف می‌شود علاقه به آن حوزه است. در حوزه برنامه نویسی نیز علاقه به آن باعث می‌شود مسیر یادگیری و تمرینات مانند سرگرمی، جذاب و لذت بخش باشد.
- آموزش: کیفیت آموزشی یکی دیگر از عوامل موثر در یادگیری برنامه نویسی به شمار می‌آید؛ به خصوص برای تازه واردان به این حوزه که خودآموزی برای آنها سخت تر است، مربیان به خصوص و با تجربه آموزشی بالا مورد نیاز است.
- انگیزه: انگیزه افراد از یادگیری برنامه نویسی موتور محرکی در هنگام مواجهه با سختی ها و بخش های پیچیده تر برنامه نویسی خواهد بود و مانع پشیمانی و کنار گذاشتن برنامه نویسی خواهد شد.
- سن: معمولا از سنین کودکی و نوجوانی به عنوان بهترین سن برای یادگیری مهارت های مختلف یاد می‌شود. از این رو شروع برنامه نویسی از سنین کودکب و نوجوانی نیز بسیار مورد توصیه بزرگان برنامه نویسی قرار گرفته است. هرچند هیچ گاه نمی‌توان یک محدوده سنی برای شروع یادگیری مشخص کرد و حتی موارد بسیار موفقی در افرادی که شروع برنامه نویسی در سن بالا داشته اند دیده شده است اما در بهترین حالت و برای بهترین بازدهی معمولا برنامه نویسی برای کودکان ۷ سال به بالا توصیه می‌شود.
آیابرنامه نویسی برای کودکان سخت است؟
نام برنامه نویسی با محاسبات و تفکرات کامپیوتری پیچیده گره خورده است و سطوح پیشرفته برنامه نویسی بدون مقدمه برای بزرگسالان نیز با پیچیدگی هایی همراه خواهد بود پس چطور در سالیان اخیر آموزش برنامه نویسی به کودکان تا این حد گسترش یافته است و از سنین کودکی و نوجوانی به عنوان بهترین سن برای شروع برنامه نویسی یاد می‌شود؟
در ابتدای پاسخ به این سوال باید به این نکته توجه کرد که آموزش پیچیده ترین مفاهیم نیز باید آموزش و مسائل مقدماتی و ساده تر آغاز شود تا درک و تجزیه و تحلیل مسائل پیچیده تر به سرعت و ساده تر انجام شود. از این رو در آموزش های برنامه نویسی به کودکان و نوجوانان بیشتر تمرکز در ابتدا بر آموزش مفاهیم و مبانی برنامه نویسی است تا به صورت مرحله به مرحله مفاهیم پیچیده تر به آنها آموزش داده شود. همین آموزش های مقدماتی نیز همراه با زبان های مخصوص برنامه نویسی کودکان مانند اسکرچ و همراه با بازی هایی مانند ماینکرافت انجام می‌شود تا جذابیت و تنوع کلاس های درس را بالا ببرد و کودکان و نوجوانان را مشتاق یادگیری برنامه نویسی کند.
نکاتی برای شروع برنامه نویسی در سنین مختلف
بهترین سن برنامه نویسی پیشنهاد شده توسط صاحب نظران این حوزه، سنین کودکی و نوجوانی معرفی شده است اما این بدین معنا نیست که افرادی با سنین بالاتر نمی‌توانند شروعی موفق در برنامه نویسی داشته باشند. حتی شروع برنامه نویسی در سن بالا این مزیت را با خود به همراه دارد که خودآموزی برنامه نویسی نیز راحت تر خواهد شد و نیازی به شرکت در دوره های منظم نیست. هرچند شرکت در این کلاس ها برای بزرگسالان نیز مزیت هایی با خود به همراه خواهد داشت اما برای برخی صرفا دیدن و مطالعه ویدئوها و متون آموزشی کافیست و نیازی به شرکت در این کلاس ها نمی‌بینند. دوره های فرادرس و Udemy نمونه های برتر آموزش برنامه نویسی برای بزرگسالان هستند.
اما این آموزش ها برای کودکان تا حد زیادی متفاوت است و به طور قطع یادگیری برنامه نویسی به صورت خودآموز برای آنها بسیار دشوار خواهد بود از این رو بیشتر منابع آموزش برنامه نویسی برای کودکان، آموزش هایی همراه با مربیان مجرب و با تجربه خواهد بود تا توانایی کنترل و مدیریت آموزش به کودکان را داشته باشند.
یادگیری برنامه نویسی برای هرکسی از دو جنبه مفید خواهد بود. اول این که شما به یک حرفه پردرآمد مسلط خواهید شد و همچنین سطح مهارت های نرم شما تقویت خواهد شد؛ بنابراین شروع برنامه نویسی از هر سنی به شما پیشنهاد می‌شود اما به دلیل آمادگی ذهنی بیشتر کودکان برای تطبیق با مفاهیم جدید بهترین سن برنامه نویسی، سنین کودکی و نوجوانی شناخته شده است. شروع برنامه نویسی در این سن علاوه بر آن که علاقه کودک شما به این حوزه را می‌سنجد و افزایش می‌دهد تا در آینده به یک برنامه نویس موفق تبدیل شود، مهارت های نرم کودک شما را نیز افزایش می‌دهد و این موضوع باعث می‌شود حتی اگر کودک شما قصد ادامه یادگیری برنامه نویسی در آینده را نداشته باشد باز هم از برنامه نویسی و مزایای آن بهره مند شود.
درنتیجه یادگیری برنامه نویسی برای هرکسی از دو جنبه مفید خواهد بود. اول این که شما به یک حرفه پردرآمد مسلط خواهید شد و همچنین سطح مهارت های نرم شما تقویت خواهد شد؛ بنابراین شروع برنامه نویسی از هر سنی به شما پیشنهاد می‌شود اما به دلیل آمادگی ذهنی بیشتر کودکان برای تطبیق با مفاهیم جدید بهترین سن برنامه نویسی، سنین کودکی و نوجوانی شناخته شده است. شروع برنامه نویسی در این سن علاوه بر آن که علاقه کودک شما به این حوزه را می‌سنجد و افزایش می‌دهد تا در آینده به یک برنامه نویس موفق تبدیل شود، مهارت های نرم کودک شما را نیز افزایش می‌دهد و این موضوع باعث می‌شود حتی اگر کودک شما قصد ادامه یادگیری برنامه نویسی در آینده را نداشته باشد باز هم از برنامه نویسی و مزایای آن بهره مند شود.
